Traumatische rouw

Rouw en verdriet

Het verlies van een dierbare is voor kinderen, jongeren en volwassenen één van de verdrietigste en ingrijpendste gebeurtenissen in het leven. Het is bijna niet in woorden uit te drukken. De reacties op het verlies kunnen tot uiting komen in allerlei gevoelens en emoties zoals boosheid, pijn, angst, verdriet, schuldgevoelens en/of lichamelijke klachten. Dit kan voor kinderen en jongeren enorm verwarrend en intens zijn. Verlies kent vele vormen, van het overlijden van een dierbare tot mensen die uit je leven vertrekken of een plotselinge verandering van omgeving waarbij vertrouwde mensen weg zijn. 

In een rouwproces staan alle mensen, zowel jong als ouder, voor vier rouwtaken om het verlies een plaats te geven:

1. Beseffen dat iemand er echt niet meer is

2. Omgaan met alle gevoelens die hierbij horen

3. Leren te leven zonder dat de ander lijfelijk aanwezig is

4. Diegene emotioneel een plek geven

Iedereen doorwerkt deze taken op zijn eigen manier, ieder rouwproces is uniek. We spreken hier bewust over doorwerken en niet over verwerken. In onze optiek is rouw niet iets wat ‘verwerkt’ kan worden in de zin dat het op een gegeven moment ‘afgerond’ is. Rouw zal altijd een plaats hebben in iemands leven en op bepaalde momenten meer aanwezig zijn dan op andere momenten. Het is juist op die momenten van belang er voor iemand te zijn en hem of haar te ondersteunen in het rouwproces.

Wanneer kinderen en jongeren door allerlei omstandigheden geen gelegenheid krijgen om te rouwen, dan komt het verdriet vaak op een ander moment in hun leven terug. Dit gebeurt regelmatig in een voor ouders minder herkenbare vorm; er ontstaan gedragsproblemen, woede uitbarstingen, eetproblemen, lichamelijke problemen of andere onverklaarbare klachten. Daarnaast kunnen niet afgemaakte rouwtaken verdere groei en ontwikkeling belemmeren. Voor kinderen en jongeren is het daarom belangrijk dat ze samen met iemand aan hun verdriet kunnen werken.

In de praktijk is er ruimte om alle gevoelens die bij een verlies horen, te ontdekken en een plaats te geven. Als er sprake is van nare herinneringen aan het verlies waar je in het dagelijks leven last van hebt, dan kan er sprake zijn van 'traumatische rouw' en zal hier een gepaste behandeling voor geboden worden. Er wordt gewerkt met kinderen individueel, maar ook met andere gezinsleden.  Als nabestaanden heb je vaak een grote behoefte om onderling contact te maken en met elkaar te communiceren over het verlies. Omdat iedereen op zijn eigen manier rouwt, kan het voor velen moeilijk zijn om deze verbintenis met elkaar te zoeken. In de praktijk ervaren gezinnen de veiligheid om het verlies met elkaar een plaats te geven. We kijken samen naar krachten en jullie mogelijkheden om het leven weer op te pakken.

Rouw zelf kan niet behandeld worden, maar bijkomende irreële gedachten en gevoelens wel. Vaak resulteert het verlies van iemand bij kinderen of jongeren in doemscenario's die voor veel spanning kunnen zorgen: 'straks ga ik ook dood'; 'straks gaat die ook weg'; 'wat als er niemand meer voor mij is'; 'komt het door mij dat die weg is?'; 'waar moet ik wonen als...' enz. Door middel van gerichte behandeling kunnen we deze scenario's en de bijbehorende spanning wegnemen zodat iemand weer vrijuit en vanuit ontspanning verder kan. 

In de praktijk zijn veel materialen en spelvormen aanwezig die hulp kunnen bieden bij het rouwproces. Het uitvaartspeelgoed op de foto's op de site is gemaakt door Richard Hattink (www.uitvaartspeelgoed.nl) en in de praktijk aanwezig.