We staan naast je
Denken met je mee
Totdat je zegt
Ik kan het weer alleen
Safe and Sound Protocol
Safe and Sound Protocol (SSP) is een therapievorm die zijn grondslag vindt in de polyvagaal theorie. Grondlegger van het protocol is dr. Stephen Porges. De therapie is vrij nieuw in Nederland en hebben wij direct uit Amerika overgehaald. We boeken hiermee voorzichtig onze eerste positieve resultaten.
Een gereguleerd zenuwstelsel is de basis van mentale en lichamelijke gezondheid. De ventrale vagale zenuw zorgt -zonder dat wij hoeven nadenken- voor onze hartslag, onze ademhaling en vertering. Daarnaast zorgt deze zenuw voor mentale en lichamelijke balans. Het doel is heel basaal: overleven.
Wanneer er sprake is van veel spanning in het lichaam en hoofd (bijvoorbeeld veroorzaakt door ziekte, verwaarlozing, mishandeling, overmatig piekeren of trauma), is het zenuwstelsel geneigd om vanuit de ventrale vagale staat, te verschuiven naar een sympathische (vechten/vluchten/zoogdierenbrein) of dorsale vagale (bevriezen/reptielenbrein) staat. Dit doet ons lichaam vanzelf om onszelf te verdedigen tegen deze bedreigingen van buitenaf of binnenuit. Dit is een normaal en automatisch proces en nodig om te overleven. We kunnen dit met ons hoofd niet tegenhouden of veranderen: we kunnen ons niet terug ‘veilig denken’ als we ons onveilig voelen. Als de spanning over is, verschuift ons zenuwstelsel als vanzelf weer terug naar de ventrale vagale staat (ontspanning/mensenbrein).
Wanneer spanning echter te lang blijft bestaan of niet op tijd ontladen kan worden, blijft ons zenuwstelsel in een chronisch verdedingsmechanisme hangen. Het raakt als het ware ontregeld en signaleert continue gevaar, ook al zijn we in het ‘hier en nu’ veilig. Dit heeft veel invloed op hoe onze lichamelijke functies (zoals eten en slapen) zich uiten en op ons vermogen tot sociale interactie.
Dit kan verschillende gevolgen op lange termijn hebben, zoals angsten, depressies, lichamelijke klachten, oververmoeidheid, slaapproblemen en agressie. Volwassenen ontwikkelen vaak verslavingen, bijvoorbeeld aan drugs, alcohol, eten, werk of seks, als poging om het zenuwstelsel te reguleren. Kinderen kunnen snel onrustig zijn, slecht slapen en eten en gedragsproblemen vertonen.
Dr. Porges heeft uitgevonden dat ons veiligheidsgevoel beïnvloed wordt door de frequenties die wij horen. Rustig menselijk stemgeluid zorgt bijvoorbeeld voor een veilig gevoel. Denk maar eens aan hoe een moeder tegen een baby praat, dit gaat op een andere frequentie dan hoe zij tegen haar partner praat. Dit gebeurt automatisch en zorgt ervoor dat de baby gericht raakt op sociale connectie.
Jonge kinderen met herhaalde oorinfecties kunnen moeilijker focussen op sociale connectie omdat de zenuwen die hiervoor zorgen minder sterk ontwikkeld zijn. Kinderen en mensen met autisme hebben vaak een minder sterke spier- en zenuwsterkte, ook in de oren, waardoor het moeilijker is om sociale informatie op te pikken. Mensen met een ontregeld zenuwstelsel zijn vaak op zeer hoge of zeer lage tonen georiënteerd en ervaren hierdoor extra spanning. Daarnaast missen zij tegelijkertijd de tonen die voor veiligheid zorgen, wat ervoor zorgt dat zij sociaal contact niet als rustgevend ervaren.
SSP is een heel laagdrempelige en zachte methode om het autonome zenuwstelsel tot rust te brengen. Tegelijkertijd is het een methode die diepe lagen aanraakt en op zachte wijze oude gevoelens opruimt. Gedurende deze therapie luister je in ons bijzijn gefilterde muziek, die samen met jou op maat gemaakt en aangeboden wordt, afgestemd op de staat van jouw zenuwstelsel. Onze aanwezigheid zorgt voor co-regulatie van jouw gevoelens en lichamelijke sensaties. Door het sociale contact tijdens de behandeling helpen we om het zenuwstelsel langzaamaan in de ventrale vagale staat terug te krijgen. Na behandeling is iemand beter in staat om de frequenties uit de stem te horen die voor veiligheid zorgen, wat uiteindelijk zorgt voor meer gerichtheid op sociaal contact en meer zelfregulatie. Je leert jezelf en je reacties beter kennen en zodoende meer vertrouwen op jezelf. En hoe mooi is het dat je tegelijkertijd ook leert om meer te vertrouwen op de ander. De meeste mensen zijn namelijk oké.
Gevolgen van SSP behandeling zijn: je ervaart meer sociale connectie en emotionele controle. Zintuiglijke gevoeligheden komen meer in balans, voornamelijk op het gebied van gehoor. Je ervaart meer focus en aandacht en het lukt je beter om jezelf uit te drukken. Angst en pijnervaringen verminderen. Daarnaast lukt het gaandeweg beter om te eten en te slapen. Cliënten ervaren dat ze meer ‘in het hier en nu’ zijn, meer durven genieten en zich rustiger voelen en lichaam en hoofd.
Een SSP behandeling kost veel tijd en geduld. De behandeling kan nooit te langzaam gaan, maar mogelijk wel te snel. Dit zal altijd in overleg met je kind of jullie als ouders gaan. SSP kan in onze praktijk geïntegreerd worden met andere behandelvormen, zodat SSP de basis legt voor verder leren op allerlei gebieden. In de praktijk zetten we SSP in bij ouders en kinderen met autisme, maar ook met traumaklachten (vaak in combinatie met EMDR), hooggevoeligheid of aanhoudende lichamelijke klachten.